علائم و درمان اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)

 

اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) یک اختلال روانی است که پس از تجربه یا مشاهده یک واقعه تروماتیک، مانند جنگ، حادثه شدید، تجاوز یا فاجعه طبیعی، در افراد ایجاد می‌شود. این اختلال می‌تواند تأثیرات عمیقی بر زندگی فرد داشته باشد و نیازمند درمان تخصصی است. در این مقاله، به بررسی علائم و روش‌های درمانی PTSD می‌پردازیم.

علائم PTSD

علائم PTSD به طور کلی به چهار دسته تقسیم می‌شوند:

1.     تجربه مجدد واقعه تروماتیک: افراد مبتلا به PTSD ممکن است به طور مکرر و ناخودآگاه صحنه‌های مربوط به واقعه تروماتیک را تجربه کنند. این تجربیات می‌توانند به صورت کابوس‌های شبانه، فلش‌بک‌ها (بازگشت‌های ناگهانی به صحنه واقعه) و افکار مزاحم تکراری بروز کنند.

2.     اجتناب: افراد مبتلا به PTSD تلاش می‌کنند از هر چیزی که یادآور واقعه تروماتیک است، اجتناب کنند. این اجتناب می‌تواند شامل دوری از مکان‌ها، افراد یا فعالیت‌هایی باشد که به نوعی با واقعه تروماتیک مرتبط هستند. همچنین، ممکن است افراد از صحبت کردن درباره واقعه یا حتی فکر کردن به آن پرهیز کنند.

3.     تحریک‌پذیری و برانگیختگی: افراد مبتلا به PTSD ممکن است دچار تحریک‌پذیری شدید، اضطراب، و بی‌قراری شوند. علائم این دسته می‌تواند شامل مشکلات خواب، تمرکز پایین، واکنش‌های بیش از حد به تحریک‌های کوچک، و احساس دائمی تنش و نگرانی باشد.

4.     تغییرات منفی در تفکر و خلق‌وخو: PTSD می‌تواند منجر به تغییرات منفی در تفکر و احساسات فرد شود. این تغییرات شامل احساس گناه، شرم، ناامیدی، بی‌احساسی، و کاهش علاقه به فعالیت‌های روزمره است. همچنین، افراد ممکن است احساس جداشدگی از دیگران و عدم اعتماد به اطرافیان را تجربه کنند.

درمان PTSD

درمان PTSD نیازمند رویکردهای چندجانبه و تخصصی است که می‌تواند شامل روان‌درمانی، دارودرمانی، و تکنیک‌های خودمراقبتی باشد. در ادامه به برخی از روش‌های موثر درمانی اشاره می‌کنیم:

1.     روان‌درمانی: روان‌درمانی یا مشاوره روانشناختی یکی از مؤثرترین روش‌های درمان PTSD است. انواع مختلفی از روان‌درمانی وجود دارد که می‌توانند به افراد مبتلا کمک کنند:

o       درمان شناختی-رفتاری (CBT): این نوع درمان بر تغییر الگوهای فکری منفی و رفتارهای ناسالم متمرکز است. در CBT، افراد یاد می‌گیرند که چگونه با افکار و احساسات تروماتیک خود کنار بیایند و واکنش‌های منفی را کنترل کنند.

o       درمان پردازش شناختی (CPT): این روش درمانی به افراد کمک می‌کند تا نحوه تفکر خود درباره واقعه تروماتیک را تغییر دهند و احساسات منفی مرتبط با آن را کاهش دهند.

o       درمان مواجهه (Exposure Therapy): در این روش، افراد به تدریج با موقعیت‌ها، افکار و احساساتی که از آنها اجتناب می‌کنند، مواجه می‌شوند. این روش به کاهش ترس و اضطراب مرتبط با PTSD کمک می‌کند.

2.     دارودرمانی: در برخی موارد، استفاده از داروها می‌تواند به کاهش علائم PTSD کمک کند. داروهای ضدافسردگی، به ویژه مهارکننده‌های بازجذب سروتونین (SSRIs)، اغلب برای درمان PTSD تجویز می‌شوند. این داروها می‌توانند به بهبود خلق‌وخو، کاهش اضطراب، و بهبود کیفیت خواب کمک کنند.

3.     تکنیک‌های خودمراقبتی: علاوه بر روان‌درمانی و دارودرمانی، تکنیک‌های خودمراقبتی نیز می‌توانند به بهبود علائم PTSD کمک کنند. این تکنیک‌ها شامل تمرینات تنفسی، مدیتیشن، یوگا، ورزش منظم، و حفظ روابط اجتماعی سالم است. همچنین، داشتن یک رژیم غذایی متعادل و خواب کافی نیز برای بهبود سلامت روانی اهمیت دارد.

نتیجه‌گیری

اختلال استرس پس از سانحه یک اختلال جدی و پیچیده است که نیازمند درمان تخصصی و چندجانبه است. شناخت علائم این اختلال و استفاده از روش‌های مناسب درمانی می‌تواند به افراد مبتلا کمک کند تا زندگی بهتری داشته باشند و از تأثیرات منفی PTSD کاسته شود. اگر شما یا یکی از عزیزانتان علائم PTSD را تجربه می‌کنید، مشورت با یک متخصص سلامت روانی می‌تواند اولین گام موثر برای بهبود باشد.

منبع: ravanshenasnovin.ir